Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου 2014

Ο ρόλος του ψυχολόγου


Πριν καιρό, στην ερώτηση «ο ψυχολόγος τι ακριβώς κάνει;» η απάντηση που έδωσε αυθόρμητα μια νεαρή γυναίκα ήταν «λες τα εσώψυχά σου και αισθάνεσαι καλύτερα». Έτσι όμως θα ήταν σαν να λέγαμε «η δουλειά του γιατρού είναι να σε γδύνει και έτσι αισθάνεσαι καλύτερα».

Ουσιαστικά, τα άτομα που απευθύνονται στον ψυχολόγο το κάνουν γιατί διαπιστώνουν ότι κάτι τους έχει κουράσει ή κάτι δεν πάει καλά (στο πως αισθάνονται, στο πως σκέφτονται ή στα πράγματα που κάνουν) αλλά δεν μπορούν μόνα τους να το αλλάξουν, είτε επειδή δεν γνωρίζουν το γιατί, είτε επειδή δεν ξέρουν τον τρόπο, είτε επειδή δυσκολεύονται στο να το κάνουν την απόφασή τους πράξη. Άλλες φορές συμβαίνει, να μην προκαλεί ενόχληση η ίδια η κατάσταση που ο πελάτης βιώνει αλλά οι συνέπειες αυτής στον κοινωνικό περίγυρο, στην επαγγελματική ιδιότητα ή στην προσωπική ζωή. Π.χ. Για μένα ο τρόπος που είμαι στην καθημερινότητά μου είναι οικείος, είναι φυσιολογικός (περνώ πολλές ώρες μπροστά στον υπολογιστή μου) αλλά οι φίλοι μου ενοχλούνται, ο σύντροφός μου παραπονιέται για αδιαφορία και ο εργοδότης μου με επιπλήττει.

Σε αυτό το σημείο μπαίνει ο ψυχολόγος. Δουλειά του είναι, μαζί με τον άνθρωπο που έχει απέναντί του, να κατανοήσει, να εξηγήσει και να δείξει τον τρόπο με τον οποίο το άτομο θα αλλάξει αυτό που ενοχλεί τον ίδιο ή που προκαλεί ενόχληση σε άλλους.

Είναι όμως αδύνατο να αλλάξω γιατί οι άλλοι το αποφάσισαν συμπεριλαμβανομένου και του ψυχολόγου. Για να επιτευχθεί η αλλαγή είναι απαραίτητο το ίδιο το άτομο να κατανοήσει την αναγκαιότητα της αλλαγής αυτής. Επίσης, σε καμία περίπτωση δεν αποφασίζουν άλλοι την κατεύθυνση της αλλαγής, Επί παραδείγματι δεν είναι δυνατό να αποφασίσει ο ψυχολόγος για το αν το άτομο θα χωρίσει ή θα παραμείνει στο γάμο του – θα ήταν ανήθικο να αποφασίσει ένας τρίτος (ο ψυχολόγος στην προκειμένη περίπτωση) για την τροπή που θα πάρει η ζωή ενός άλλου ανθρώπου.

Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που προγραμματίζεται ένα ραντεβού μόνο με το άτομο που άμεσα ενδιαφέρεται και όχι μέσω τρίτων (π.χ. η σύζυγος που θέλει ραντεβού για τον σύζυγο κλπ) - υπάρχει βέβαια μια εξαίρεση στον κανόνα: όταν το άτομο δεν έχει κλείσει ακόμη τα 18 του χρόνια.
Αυτός είναι και ο λόγος που τα άτομα που απευθύνονται σε μένα καλούνται ‘πελάτες’ – ενήλικες δηλαδή που επιλέγουν να αλλάξουν κάτι από τον εαυτό τους και με πληρώνουν για να τους βοηθήσω στην προσπάθειά τους.

Μετά από αρκετό καιρό που είχα να γράψω.....