Τι είναι Ψυχοθεραπεία

Η αλήθεια είναι ότι στην προσπάθεια των ανθρώπων να κατανοήσουν το τι χαρακτηρίζει ένα άτομο, το πώς συμπεριφέρεται, το πώς αισθάνεται και το γιατί, αναπτύχθηκαν πολλές θεωρίες.

Οι θεωρίες αυτές, εξηγούν και ερμηνεύουν την φύση της προσωπικότητας και την ψυχοπαθολογία των ατόμων. Το πως δηλαδή από την μια πλευρά αναπτύσσεται και εξελίσσεται μέσα στα χρόνια η προσωπικότητά μας αλλά και το πως από την άλλη, δημιουργούνται τα προβλήματα. Έτσι, καθορίζουν και παράλληλα, διαμορφώνουν τον τρόπο που θα αντιμετωπιστούν και θα θεραπευτούν οι διάφορες δυσκολίες, είτε πρόκειται για μια απλή δυσκολία προσαρμογής είτε για μια διαταραχή με βαριά συμπτωματολογία.

Ένας καθηγητής μου έλεγε: «Είναι, σαν πολλοί επιστήμονες να θέλουν να εξηγήσουν το ίδιο φαινόμενο, π.χ. έναν ποδοσφαιριστή. Άλλοι θα εστιάσουν στην ενδυμασία του, άλλοι στις σχέσεις που αναπτύσσει με την ομάδα που ανήκει, άλλοι στο οικονομικό κομμάτι, άλλοι στους κανόνες του παιχνιδιού που παίζει και άλλοι στην κίνησή του και στον τρόπο που πανηγυρίζει». Όλοι βλέπουν το ίδιο φαινόμενο (το άτομο), όλοι έχουν δίκιο, αλλά ο καθένας τους καταλήγει σε διαφορετικά συμπεράσματα και επομένως σε διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης του ατόμου.

Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι οι διάφορες σχολές θεωρίας της προσωπικότητας γέννησαν διαφορετικούς τρόπους ψυχοθεραπείας: την Συστημική (Bateson, Haley), την Gestalt (Perls, Goodman), την Ψυχανάλυση (Freud), την Διαλεκτική (Linehan), την Προσωποκεντρική (Rogers), την Υπαρξιακή (Frankl, Yalom), την Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία (Bandura, Ellis, Beck), καθώς και πολλές άλλες.

Κάθε μια από τις σχολές ψυχοθεραπείας, πέρα από τον συγκεκριμένο τρόπο που βλέπει το άτομο και τα προβλήματά του, έχει και συγκεκριμένες τεχνικές που εφαρμόζει, συγκεκριμένη ορολογία, συγκεκριμένο τρόπο που ο ψυχοθεραπευτής απευθύνεται στο άτομο που έχει απέναντί του, ακόμη και συγκεκριμένο τρόπο που "στήνεται" ο χώρος του ψυχοθεραπευτή. 

Πολλές φορές ταυτίζουμε, λανθασμένα, την ψυχανάλυση με όλες τις μορφές ψυχοθεραπείας με αποτέλεσμα η ψυχανάλυση να καταλήξει να γίνει συνώνυμο της ψυχοθεραπείας. Αυτό συμβαίνει γιατί η ψυχανάλυση είναι η πρώτη, περισσότερο γνωστή μέθοδος ψυχοθεραπείας. Πάνω σε αυτή την διευκρίνιση ένας λίγο μεγαλύτερος πελάτης μου σχολίασε: «Όπως με την οδοντόκρεμα. Η πρώτη που γνώρισε ο κόσμος ήταν η κολινός και όταν βγήκε η colgate ζητούσαν στα μπακάλικα: ‘μια κολινός colgate’».